gas cylinder गॅस सिलेंडरच्या किंमतींमध्ये नवीन वर्षाच्या सुरुवातीला महत्त्वपूर्ण बदल झाले आहेत. विशेषतः व्यावसायिक गॅस सिलेंडरच्या किंमतीत लक्षणीय घसरण दिसून आली आहे. गेल्या सहा महिन्यांपासून सातत्याने वाढत असलेल्या किंमतींना आता ब्रेक लागला असून, ग्राहकांना या नवीन वर्षात दिलासा मिळाला आहे.
व्यावसायिक गॅस सिलेंडरमधील दरकपात व्यावसायिक क्षेत्रातील गॅस वापरकर्त्यांसाठी आनंदाची बातमी आहे. जुलै 2024 पासून पहिल्यांदाच व्यावसायिक गॅस सिलेंडरच्या किंमतीत मोठी घसरण नोंदवली गेली आहे. प्रमुख महानगरांमध्ये झालेल्या दरकपातीचा आढावा घेतल्यास:
दिल्लीत 14.5 रुपयांची घट होऊन नवीन किंमत 1,804 रुपये झाली आहे. कोलकाता शहरात सर्वाधिक 16 रुपयांची घसरण नोंदवली गेली असून, तेथील नवीन दर 1,911 रुपये झाला आहे. मुंबईकरांना 15 रुपयांचा फायदा मिळाला असून, आता व्यावसायिक सिलेंडरची किंमत 1,756 रुपयांवर आली आहे. चेन्नईमध्ये 14.5 रुपयांची कपात होऊन नवीन दर 1,966 रुपये झाला आहे.
मागील काळातील दरवाढीचा आढावा गेल्या पाच महिन्यांचा आढावा घेतल्यास व्यावसायिक गॅस सिलेंडरच्या किंमतींमध्ये मोठी वाढ झाली होती. जुलै ते डिसेंबर 2024 या कालावधीत दिल्लीत 172.5 रुपयांची एकूण वाढ झाली. कोलकाता आणि चेन्नई या महानगरांमध्ये 171 रुपयांनी भाव वाढले, तर मुंबईत सर्वाधिक 173 रुपयांची वाढ नोंदवली गेली.
विशेष म्हणजे डिसेंबर 2024 मध्ये सलग पाचव्यांदा दरवाढ करण्यात आली होती. त्यावेळी 19 किलो एलपीजी सिलेंडरच्या किंमतीत 16.50 रुपयांची वाढ करण्यात आली होती. या दरवाढीमुळे देशातील प्रमुख महानगरांमधील व्यावसायिकांना मोठा आर्थिक भार सहन करावा लागला होता.
घरगुती गॅस सिलेंडरच्या किंमती घरगुती वापरासाठीच्या 14.2 किलो एलपीजी सिलेंडरच्या किंमती एप्रिल 2024 पासून स्थिर आहेत. सध्या प्रमुख महानगरांमधील घरगुती गॅस सिलेंडरच्या किंमती पुढीलप्रमाणे आहेत:
दिल्ली – 803 रुपये मुंबई – 802.50 रुपये कोलकाता – 829 रुपये चेन्नई – 818.50 रुपये
उज्ज्वला योजनेचा लाभ प्रधानमंत्री उज्ज्वला योजनेअंतर्गत लाभार्थ्यांना प्रति सिलेंडर 300 रुपयांची सबसिडी देण्यात येत आहे. या योजनेमुळे गरीब कुटुंबांना स्वयंपाक गॅसचा वापर परवडणारा झाला आहे. सरकारने दिलेल्या माहितीनुसार, या योजनेमुळे लाखो कुटुंबांना स्वच्छ इंधनाचा वापर करणे शक्य झाले आहे.
किंमतींवरील टीका आणि सरकारची भूमिका विरोधी पक्षांनी मोदी सरकारवर गॅस सिलेंडरच्या किंमतीबाबत टीका केली होती. त्यांच्या म्हणण्यानुसार, 400 रुपयांचा गॅस सिलेंडर मोदी सरकारच्या काळात तिप्पट महाग झाला. मात्र, सरकारने गॅस किंमतींमध्ये वेळोवेळी कपात करून सामान्य नागरिकांना दिलासा देण्याचा प्रयत्न केला आहे. त्यामुळे 1,100 रुपयांवरून घरगुती गॅस सिलेंडरचे दर आता 800 रुपयांच्या आसपास आले आहेत.
भविष्यातील संभाव्य बदल आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेतील कच्च्या तेलाच्या किंमती आणि डॉलरच्या तुलनेत रुपयाचे मूल्य यांचा गॅस सिलेंडरच्या किंमतींवर प्रभाव पडतो. तेल कंपन्या दर महिन्याच्या पहिल्या तारखेला किंमतींचा आढावा घेऊन त्यात बदल करतात. त्यामुळे पुढील काळात या घटकांमध्ये होणाऱ्या बदलांनुसार गॅस सिलेंडरच्या किंमतींमध्ये चढ-उतार होण्याची शक्यता आहे.
नवीन वर्षाच्या सुरुवातीला व्यावसायिक गॅस सिलेंडरच्या किंमतींमध्ये झालेली घसरण ही व्यावसायिकांसाठी दिलासादायक बाब आहे. घरगुती गॅस वापरकर्त्यांसाठी किंमती स्थिर असून, उज्ज्वला योजनेच्या लाभार्थ्यांना मिळणारी सबसिडी हा महत्त्वाचा दिलासा आहे. मात्र, आंतरराष्ट्रीय घडामोडींचा भारतीय अर्थव्यवस्थेवर होणारा परिणाम लक्षात घेता, गॅस किंमतींवर बारकाईने लक्ष ठेवणे गरजेचे आहे.
