farmers’ accounts राज्य सरकारने शेतकऱ्यांच्या कल्याणासाठी अनेक महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतले आहेत. यामध्ये सर्वात महत्त्वाचा निर्णय म्हणजे ‘नमो शेतकरी महासन्मान योजने’त केलेली भर. केंद्र सरकारच्या प्रधानमंत्री किसान सन्मान योजनेसोबत राज्य सरकारने आता आपला वाटा वाढवला असून, शेतकऱ्यांना दरवर्षी १२ हजार रुपये मिळणार आहेत.
वाढीव आर्थिक मदत
मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी केलेल्या घोषणेनुसार, लवकरच या रकमेत आणखी वाढ करून ती १५ हजार रुपयांपर्यंत नेण्यात येणार आहे. ही वाढ शेतकऱ्यांच्या जीवनमानात सुधारणा आणण्यासाठी महत्त्वपूर्ण ठरणार आहे. सध्याच्या महागाईच्या काळात ही आर्थिक मदत शेतकरी कुटुंबांना दिलासा देणारी ठरेल.
पीक विमा योजनेचे यश
राज्य सरकारने राबवलेल्या एक रुपयात पीक विमा योजनेने मोठे यश मिळवले आहे. या योजनेंतर्गत राज्यातील शेतकऱ्यांना आठ हजार कोटी रुपयांची विम्याची नुकसान भरपाई देण्यात आली आहे. या योजनेमुळे नैसर्गिक आपत्तींमुळे होणारे नुकसान भरून काढण्यास शेतकऱ्यांना मदत होत आहे.
नैसर्गिक शेतीकडे वळणारा महाराष्ट्र
राज्य सरकारने नैसर्गिक शेतीला प्रोत्साहन देण्यासाठी महत्त्वपूर्ण पावले उचलली आहेत. २५ लाख हेक्टर शेती नैसर्गिक पद्धतीने करण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे. या मागचे प्रमुख कारण म्हणजे जागतिक स्तरावर नैसर्गिक शेतीकडे वाढत असलेला कल संपूर्ण जग आता पुन्हा नैसर्गिक शेतीकडे वळत आहे.
कृषी आणि विज्ञानाची सांगड
शेती क्षेत्रात शाश्वतता आणण्यासाठी कृषी आणि विज्ञानाची सांगड घालणे अत्यंत महत्त्वाचे मानले जात आहे. पारंपरिक शेती पद्धतींमधील ज्ञान आणि आधुनिक विज्ञान यांची सांगड घालून उत्पादकता वाढवण्याचे प्रयत्न सुरू आहेत. यामध्ये विशेषतः:
- नैसर्गिक खते आणि कीटकनाशकांचा वापर
- पाणी व्यवस्थापनाच्या आधुनिक पद्धती
- मातीची सुपीकता वाढवण्याच्या नैसर्गिक पद्धती
- पीक फेरपालटीचे शास्त्रीय नियोजन
सुरक्षित अन्न उत्पादन
नैसर्गिक शेतीकडे वळण्यामागचे आणखी एक महत्त्वाचे कारण म्हणजे अन्नपदार्थांमधील विषारी रासायनिक पदार्थांचे प्रमाण कमी करणे. याद्वारे:
- ग्राहकांना सुरक्षित आणि पौष्टिक अन्न मिळेल
- जमिनीची सुपीकता टिकून राहील
- पर्यावरणाचे संरक्षण होईल
- शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढेल
शेतकरी प्रशिक्षण आणि मार्गदर्शन
नैसर्गिक शेतीकडे वळण्यासाठी शेतकऱ्यांना योग्य प्रशिक्षण आणि मार्गदर्शन मिळणे आवश्यक आहे. यासाठी राज्य सरकारने विविध प्रशिक्षण कार्यक्रम आणि कार्यशाळांचे आयोजन केले जात आहे. तज्ज्ञ शेतकरी आणि कृषी वैज्ञानिकांमार्फत हे प्रशिक्षण दिले जात आहे.महाराष्ट्राच्या कृषी क्षेत्रात सुरू असलेले हे बदल दीर्घकालीन फायदे देणारे ठरतील. नैसर्गिक शेती, आर्थिक मदत आणि विमा संरक्षण यांच्या एकत्रित प्रभावातून शेतकऱ्यांचे जीवनमान उंचावण्यास मदत होईल. याचबरोबर पर्यावरणाचे संरक्षण आणि सुरक्षित अन्न उत्पादन या दोन्ही महत्त्वाच्या उद्दिष्टांची पूर्तता होईल.
राज्य सरकारच्या या पावलांमुळे महाराष्ट्रातील शेती क्षेत्र नव्या युगात प्रवेश करत आहे. आर्थिक मदत, विमा संरक्षण आणि नैसर्गिक शेतीला प्रोत्साहन यांच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांचे सक्षमीकरण होत आहे. यातून भविष्यात शाश्वत शेती आणि समृद्ध शेतकरी अशी स्थिती निर्माण होईल
