Date of 7th installment महाराष्ट्र राज्य सरकारची महत्वाकांक्षी ‘मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना’ महिलांच्या सक्षमीकरणासाठी एक महत्वपूर्ण पाऊल ठरत आहे. या योजनेमुळे राज्यातील महिलांना आर्थिक स्वातंत्र्य, आरोग्य सुविधा आणि कुटुंबातील निर्णय प्रक्रियेत सक्रिय सहभाग घेण्याची संधी मिळत आहे.
योजनेची व्याप्ती आणि लाभार्थी सध्या या योजनेत सहभागी असलेल्या महिलांची संख्या दोन कोटी चाळीस लाखांहून अधिक आहे, जे या योजनेच्या यशस्वितेचे द्योतक आहे. २१ ते ६५ वयोगटातील पात्र महिलांना दरमहा १५०० रुपये मानधन दिले जात आहे. डिसेंबर २०२३ पर्यंत, सहा हप्ते यशस्वीरीत्या लाभार्थींच्या बँक खात्यात जमा करण्यात आले आहेत.
जानेवारी २०२४ चा हप्ता जानेवारी महिन्याच्या सातव्या हप्त्याबद्दल महत्वपूर्ण अपडेट समोर आले आहे. सूत्रांकडून मिळालेल्या माहितीनुसार, मकरसंक्रांतीपासून पात्र लाभार्थी महिलांच्या खात्यात रक्कम जमा होण्याची प्रक्रिया सुरू होण्याची शक्यता आहे.
मानधन वाढीबाबत महत्वपूर्ण माहिती महायुती सरकारने केलेल्या घोषणेनुसार, लाडकी बहीण योजनेचे मानधन १५०० रुपयांवरून २१०० रुपये करण्याचे नियोजन आहे. उपमुख्यमंत्री आणि अर्थमंत्री अजित पवार यांनी स्पष्ट केले आहे की, मार्च २०२४ मध्ये सादर होणाऱ्या राज्याच्या अर्थसंकल्पात या वाढीव मानधनाची तरतूद करण्यात येणार आहे.
पात्रता निकष योजनेच्या लाभासाठी काही महत्वपूर्ण निकष ठेवण्यात आले आहेत:
- लाभार्थी महिलेचे वय २१ ते ६५ वर्षांदरम्यान असणे आवश्यक
- कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न अडीच लाख रुपयांपेक्षा कमी असावे
- ट्रॅक्टर वगळता चारचाकी वाहन नसावे
- कुटुंबातील कोणीही सदस्य शासकीय किंवा कंत्राटी नोकरीत नसावा
- कुटुंबातील कोणीही सदस्य विद्यमान किंवा माजी आमदार/खासदार नसावा
अपात्रतेचे निकष खालील परिस्थितींमध्ये महिला या योजनेसाठी अपात्र ठरतील:
- इतर सरकारी योजनांचा लाभ घेत असल्यास (उदा. पीएम किसान सम्मान योजना, नमो शेतकरी योजना)
- संजय गांधी निराधार योजनेसारख्या आर्थिक लाभाच्या योजनांचा लाभ घेत असल्यास
- कुटुंबातील सदस्य आयकर भरत असल्यास
योजनेचे महत्व आणि प्रभाव ही योजना महाराष्ट्रातील महिलांच्या आर्थिक स्वावलंबनासाठी एक महत्वपूर्ण पाऊल आहे. नियमित मासिक मानधनामुळे महिलांना:
- दैनंदिन खर्चासाठी आर्थिक मदत
- कुटुंबातील आर्थिक निर्णयांमध्ये सहभाग
- स्वतःच्या आरोग्य आणि पोषणाकडे लक्ष देण्याची संधी
- लघु बचत आणि गुंतवणुकीची संधी
सरकारने या योजनेच्या अंमलबजावणीसाठी विशेष यंत्रणा उभारली आहे. डिजिटल पेमेंट सिस्टमद्वारे थेट लाभार्थींच्या बँक खात्यात रक्कम जमा केली जात आहे. योजनेच्या यशस्वी अंमलबजावणीसाठी जिल्हा आणि तालुका स्तरावर समन्वय समित्या स्थापन करण्यात आल्या आहेत.
मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना ही महाराष्ट्र राज्यातील महिलांच्या सक्षमीकरणासाठी एक महत्वपूर्ण पाऊल आहे. मार्च २०२४ पासून वाढीव मानधन २१०० रुपये मिळण्याची अपेक्षा असून, यामुळे लाभार्थी महिलांना अधिक आर्थिक सक्षमता प्राप्त होईल.
